У Концертној дворани Банског двора 01. октобра 2012. године (понедјељак) у 20,00 часова одржаће се концерт – Антологија српске соло пјесме.
Учествују:
Анета Илић, сопран,
Лидија Станковић, клавир,
Стана Крстајић, флаута
***
UDRUŽENJE KOMPOZITORA SRBIJE
POKROVITELJ
MINISTARSTVO KULTURE REPUBLIKE SRBIJE
ANTOLOGIJA
SRPSKE SOLO PESME
PREZENTACIJA IZDANJA UDRUŽENJA KOMPOZITORA SRBIJE
Učesnici:
Aneta Ilić, sopran
Lidija Stanković, klavir
Stana Krstajić, flauta
***
PROGRAM:
Ivan Brkljačić (1977)
Da su meni oči tvoje
(2008)
Miloje Milojević (1884-1946)
Jesenja elegija
(1911)
Stanojlo Rajičić (1910-2000)
Ribarčeta san
(1947)
Stevan Hristić (1885-1958)
Novembar
Isidora Žebeljan (1967)
iz ciklusa Rukoveti
Uspavanka
(1998)
Petar Konjović (1883-1970)
Satirova svirala, za solo flautu
(1940)
Ljubica Marić (1909 – 2003)
Čarobnica
(1964)
Vasilije Mokranjac (1923 -1984)
Preludio, transkripcija za flautu
(1984)
Ivana Stefanović (1948)
Instrumentalna pesma, op.37
(1996)
Dragana S. Jovanović (1963)
iz ciklusa Pesme lovаca na snove
Na tri četvrtine
(2005)
***
O PROJEKTU
Krajem 2008. godine, Udruženje kompozitora Srbije je objavilo Antologiju srpske solo pesme u pet svezaka, kao prvo izdanje te vrste u istoriji srpske muzike.
Njim su obuhvaćena dela ovog izuzetno rasprostranjenog žanra u našoj muzici, od pesme Josifa Marinkovića „Pod prozorom“ nastale 1876. godine do ciklusa „Moj svet“ Ivane Stefanović, napisanog 2002. godine. Najveći broj pesama čekao je u rukopisima na objavljivanje jedne ovakve zbirke i do izvođača kao i do publike, one tek sada stižu prvi put.
Ovo izdanje ocenjeno je kao kapitalno po mnogim elementima, od suptilnih ali i veoma zahtevnih kriterijuma sastavljača drAne Stefanović, muzikologa koji se posebno bavi vokalnom muzikom, preko najrazličitijih referenci koje mu daje obeležje kritičkog izdanja, do njegove upotrebne vrednosti u nastavi solo pevanja i bitnom proširivanju repertoara vokalnih solista, što otvara novi život ovom žanru, jer solo pesma, kao jedan od najkomunikativnijih slojeva muzike, najlakše nalazi put do slušalaca.
Imajući u vidu značaj ovog izdanja, Ministarstvo kulture Republike Srbije prihvatilo je predlog Udruženja koje je osmislilo ciklus koncerata sa vrhunskim vokalnim solistima koji bi na visokom umetničkom nivou prezentovali svoj izbor iz Antologije u gradovima Srbije ali i van zemlje. Tako je do sada održano 14 koncerata u Srbiji, od Subotice, Novog Sada i Beograda, do Niša, Leskovca i Vranja, a održani su koncerti u Bukureštu i Ljubljani da bi se kružni tok Antologije nastavio u Banjaluci, Gradištu, Herceg Novom,Podgorici,Skoplju i Bitolju.
U svim gradovima u kojima se gostuje, Udruženje kompozitora Srbije muzičkim ustanovama daje na poklon komplete Antologije u želji da ove “knjige koje se pevaju” zažive na što širem prostoru.
Ivan Brkljačić (1977) završio je studije kompozicije na Fakultetu muzičke umetnosti uBeogradu gde je i doktorirao.
Kompozicije Ivana Brkljačića izvođene su mnogo puta u Beogradu i Srbiji, u Francuskoj, Rumuniji, Mađarskoj, Makedoniji, Nemačkoj, Poljskoj, Sloveniji, Austriji, Italiji, Češkoj, Brazilu, Švedskoj i Australiji. Brkljačićevom kompozicijom Jinx, u izvođenju australijskog Modern Music ansambla otvoreni su Svetski dani muzike u Sidneju, aprila 2010. godine.
Komponovao je muziku za predstvae u beogradskim pozorištima: Atelje 212, Bitef teatar, Beogradsko dramsko pozorište …
Docent je na FMU uBeogradu, na Katedri za muzičku teoriju.
Dobitnik je Mokranjčeve nagrade za 2005. godinu za kompoziciju Kada se sedam puta digne zavesa za simfonijski orkestar.
U solo pesmi Da su meni oči tvoje na stihove Jovana Ilića, Brkljačić evocira romantičarski vid žanrauklapajući ga u moderne kompozicione postupke. Ipak, delo zadržava karakterističan lirski ton kao i elemente patosa i sentimentalnosti koji sa velike istorijske distance prizivaju srpsku vokalnu liriku sa početka 20. veka.
Miloje Milojević (1884-1946) višestrukom delatnošću kompozitora, muzičkog pisca i pedagoga, ostavio je dubok trag u muzičkom životu Beograda između dva rata. Kao stvaralac pokazuje vijugavu liniju stilskih opredeljenja: od ranih dela u duhu nacionalne škole, preko uticaja nemačkog neoromantizma (simfonijska poema Smrt majke Jugovića) i francuskog impresionizma (Četiri komada za klavir, zbirka solo pesama Pred veličanstvom prirode, Pesme na stihove francuskih pesnika), došao je do ekspresionističkih traganja (Ritmičke grimase za klavir), da bi svoj opus završio u znaku našeg folklora (klavirska zbirka Melodije i ritmovi sa Balkana). Pre svega je liričar, sklon malim oblicima vokalne i klavirske muzike.
U solo pesmi Jesenja elegija inspirisao se ispovednom lirikom Vojislava Ilića što je uslovilo izbor izražajnih sredstava kao i osnovno, setno raspoloženje. Po kantabilnoj linija glasa i harmonskom jeziku kojim se prenosi osnovni, elegični ton poezije, ova pesma predstavlja romansu naglašenog slovenskog prizvuka blisku romansi Čakojvskog.
Stanojlo Rajičić (1910-2000) profesor kompozicije na Muzičkoj akademiji (danas FMU), redovni član Srpske akademije nauke i umetnosti, dopisni član Slovečake akademije nauke i umetnosti. Dobitnik prestižnih domaćih priznanja i Herderove nagrade.
Njegov bogat opus obuhvatio je sve muzičke žanrove, od solističke i kamerne muzike, preko koncertantne (Koncerti za klavir, za klarinet, violončelo, fagot), simfonijskih i vokalno-simfonijskih ostvarenja do muzičko-scenskih (opere Simonida, Dnevnik jednog ludaka, balet Pod zemljom).
Pesma Ribarčeta san pripada ciklusu pod nazivom Četiri pesme Branka Radičevića. U ovom ciklusu iz 50tih godina, kompozitor se posle predratnih, avangarističkih usmerenja okrenuo neposrednosti i jednostavnosti iskaza.
PesmaRibarčeta san vedrog je, šaljivog karaktera sa istaknutom melodikom koja prati narodsku intonaciju Brankovih stihova. Ipak, jak realistički impuls koji je prisutan u svim Rajičićevim ciklusimauticao je na tok pesme koji prati promene u emocionalnom registru junaka ove muzičko-lirske pričice.
Stevan Hristić (1885-1958), jedan od osnivača Beogradske filharmonije (1923) i Muzičke akademije (1939). Prvi je predsednik Saveza kompozitora Jugoslavije (1950), više puta predsednik Udruženja kompozitora Srbije. Član Srpske akademije nauka (1950).
Hristić je napisao prvi oratorijum u srpskoj muzici ( Vaskrsenje, 1912). Poznata je njegova duhovna muzika (Liturgija, Opelo), muzička drama Suton, niz solo pesama i koncertantnih dela. Međutim, kada se spomene ime Stevana Hristića, prva asocijacija je balet Ohridska legenda, njegovo životno delo koje je pisao punih 20 godina. Uspeh koji je doživelo u zemlji i inostranstvu, a izvedeno je preko 300 puta, svrstava ga u najpoznatija dela srpske muzike.
Pesma Novembar nastala je na stihove Vojislava Ilića. Harmonski jezik blizak impresionizmu ima izrazitu kolorističku ulogu, a prozračna faktura kao i više deklamativna linija glasa, usmereni su ka muzičkom prenošenju slike prirode, ali i njenog simboličkog sloja: paralelizma između prirodnog okruženja i doživljaja lirskog subjekta.
Isidora Žebeljan (1967) studirala je kompoziciju na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu, u klasi Vlastimira Trajkovića. Od 2002. godine je profesor kompozicije na istom fakultetu. Za svoj kompozitorski rad osvojila je Mokranjčevu nagradu 2004. Godine 2006. izabrana je za člana Srpske akademije nauka i umetnosti. Autorka je privukla pažnju internacionalne javnosti svojom operom Zora D. Nakon toga usledile su brojne porudžbine: Konji Svetog Marka, za orkestar (porudžbina Venecijanskog bijenala), Skomraška igra za kamerni orkestar (2005, porudžbina za orkestar Academy of St. Martin in the Fields), opera Maratonci (2008, porudžbina festivala u Bregencu), Latum lalo (porudžbina Holandskog kamernog hora).
Muziku Isidore Žebeljan izvodili su između ostalih, Simfonijski orkestar iz Geteburga, Simfonijski orkestar RAI Torino, Janačekova filharmonija iz Ostrave, Brodski kvartet, London Brass ….
Ciklus Rukoveti za sopran i klavir (1998) je nastao na osnovu vojvođanske narodne i građanske lirike s kraja XVIII i početka XIX veka. Pesme iz ovog ciklusa građene su na spoju folklornog idioma u melodijskoj deonici glasa i modernističke, reske, disonantne harmonije u deonici klavira.
Petar Konjović (1883-1970), redovni profesor i rektor Muzičke akademije u Beogradu (1939-1950), direktor Opere i upravnik Narodnog kazališta u Zagrebu, osnivač i prvi direktor Muzikološkog instituta SANU, član Akademije nauka i umetnosti u Pragu (1937) i Srpske akademije nauka i umetnosti (1946).
Pripada nacionalnom pravcu i idejama velikih slovenskih realista Musorgskog i Janačeka. Njegove opere (Vilin veo, Knez od Zete, Seljaci, Otadžbina i Koštana), kao najviši domet srpskog operskog stvaralaštva pripadaju srpskoj legendarno istorijskoj i književnoj građi. Ne raskidajući sa muzičkom tradicijom našeg tla, on je produbljuje i proširuje, spajajući je sa tekovinama postromantičarskih struja i tako, među prvima, srpskoj muzici otvara savremene vidike i uvodi je u evropske tokove.
Satirova svirala je treći stav njegove Koncertne svite za duvački kvintet. Pisana za solo flautu, bez učešća ostalih instrumenata, Satirova svirala je najimpresivniji deo svite: fantastične melodijske arabeske kao da evociraju uzdržanu strast pod sunčanim nebom Helade. Postoji velika sličnost između atmosfere ovog stava i čuvenog sola flaute koji u Konjovićevoj Koštani prati Hadži Tominu Pesmu o mladoj buli.
Ljubica Marić (1909-2003), kompozitor, dirigent, pisac, profesor Muzičke akademije u Beogradu i član Srpske akademije nauka i umetnosti.
Najosobeniji je stvaralac u istoriji srpske muzike. Njen opus, u kome je glasove daleke arhetipske prošlosti, dovodila u čudesan spoj sa harmonijama i disharmonijama svog vremena, može se meriti sa najvećim autorima svog stoleća. Njen Vizantijski koncert za klavir i orkestar, Muzika oktoiha za orkestar, kantate Prag sna i Pesme prostora, mogli bi da uđu u svaku antologiju svetske muzike. Stogodišnjica njenog rođenja ušla je u kalendar Uneska kao značajan datum za svetsku kulturnu baštinu.
Komponovana prema stihovima iz Vergilijevih Bukolika melodijska recitacija Čarobnica, zagledana je u svet basme, prizivanja i bacanja čini. Iz tih bukoličkih sokova antičke poezije Ljubica Marić crpi ekspresiju, pokrivajući ceo spektar rečitativno-vokalnih mogućnosti od melopeje i psalmodije do vokalize, od melizmatike i glisanda do “pevanog govora” dok deonica klavira ima isprekidanu i promenljivu liniju dugo vođenih trilera, tremolo efekta, arabeski i suprostavljenih registarskih udaljenih planova. Sve to u funkciji sadržaja monodrame koja oscilira između usplahirenosti i spokoja, verovanja i sumnje, ekstatike i smernosti.
Vasilije Mokranjac (1923-1984), profesor kompozicije na Muzičkoj akademiji u Beogradu, redovan član SANU. Bio je duboko odgovoran prema umetničkom činu i zato njegov opus nije opsežan. Objavio je nešto više od trideset kompozicija, koje, uglavnom, pripadau simfonijskoj (pet Simfonija, tri Uvertire, Lirska poema, Poema za klavir i orkestar) i klavirskoj muzici (Etide, Igre, Fragmenti, Odjeci).
Introvertan, okrenut napregnutom traganju za životnim i umetničkim istinama, iako se suvereno služio sredstvima savremenog muzičkog izraza, nikada nije pripadao avangardi niti bilo kojoj drugoj modi, ostajući u biti romantičar koji “piše srcem”.
Kompozicija Preludio njegovo je poslednje delo.
Ivana Stefanović (1948) diplomirala kompoziciju na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu. Godine 1975. postaje muzički urednik u Dramskom programu, zatim urednik Radionice zvuka Dramskog programa, a od 1989 do 1991. je glavni muzički urednik Prvog programa Radio Beograda. Od 2001 do 2006. je umetnički direktor muzičkog festivala Bemus. Od 2007 do 2008. je državni sekretar Ministarstva kulture Republike Srbije.
Kompozicije Ivane Stefanović izvođene su u Francuskoj, Danskoj, Finskoj, Engleskoj, Austriji, Holandiji, Hrvatskoj, Italiji, Rumuniji, Siriji, Kazahstanu kao i na fesivalima: Gaudeamus, Bemus, Zagrebački Bienalle, Helsinski Binennale, Međunarodna Tribina kompozitora Beograd. Bavi se graničnim muzičkim oblastima, radiofonijskom muzikom kao i scenskom muzikom. Radila je muziku za više od četrdeset pozorišnih predstava u Beogradskim pozorištima, u Osijeku, Celju, Novom Sadu, Budvi… Objavila je knjigu proze Put za Damask i knjigu eseja Muzika od ma čega.
Vokaliza Instrumentalna pesma, kaže autorka, napisana je 1996. i tada je prvi put izvedena u Damasku (Sirija). Pevačica koja je trebalo da tu pesmu izvodi imala je pretežno opersko iskustvo, i tek je na kraju razumela da treba da peva kao da svira, a sada bih dodala jos i to da svira kao da glumi.
To je razlog što Instrumentalna pesma zvuči u svakom izvodjenju drugačije.
Dragana S. Jovanović (1963), kompozitor, docent na katedri za teorijske predmete Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu. Oblasti rada i posvećenosti: komponovanje (umetnička muzika, primenjena, kao i muzika popularnih žanrova), pedagoški i umetničko istraživački rad.
Solo pesma Na tri četvrtine je deo ciklusa od tri pesme, pod nazivom Pesme lovaca na snove. Sve pesme se pevaju na izmišljene slogove i reči. Često se ne sećamo kojim jezikom smo zapravo govorili u snu, jedino ostaje doživljaj pretočen u muziku. Tako bi i prepoznatljiv jezik i tekst u ovom slučaju bio svojevrsna tautologija. Ciklus Pesama lovaca na snove je nastao na inicijativu sastava Done di Belgrado i njima je posvećen. Izveden je prvi put oktobra 2005.godine u Beogradu, u okviru 37.og BEMUSA. Od tada je stalni deo repertoara ovog trija.
Aneta Ilić je jedan od vodećih vokalnih umetnika Srbije. Rođena je u Frankfurtu na Majni, a solo pevanje je studirala na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu. Redovno nastupa u Srbiji i inostranstvu, u Italiji, Holandiji (Muziekgebouw, Amsterdam), Nemačkoj, Francuskoj, Švedskoj, Poljskoj, Grčkoj, Rumuniji, Sloveniji i Hrvatskoj, kao i u okviru festivala BEMUS, NOMUS, BELEF, Contro canto (Rim), Muzičko bijenale Zagreb i Međunarodna tribina kompozitora Beograd.
Često nastupa kao solista sa Beogradskom filharmonijom, Simfonijskim orkestrom RTS, Ansamblom solista Minhenske filharmonije, Beogradskim gudački orkestar ‘Dušan Skovran’ ….Sarađivala je sa istaknutim dirigentima kao što su Leopold Hager, David Porcelijn, Uroš Lajovic, Vladimir Kranjčević, Bojan Suđić……
Njeni repertoar čine dela muzičkog baroka, romantizma, impresionizma i muzike 20. veka. Posebnu pažnju posvećuje prezentovanju srpske muzike, delima Ljubice Marić, Srevana Hristića, Miloja Milojevića, Dejana Despića, Dušana Radića, Vlastimira Trajkovića, Isidore Žebeljan…
Član je istaknutog kamernog ansambla Donne di Belgrado, sa kojim takođe redovno nastupa u zemlji i inostranstvu.Kao operska umetnica nastupa u operskim produkcijama u Švedskoj (Ulriksdals slottsteatar Confidancen, Stokholm), Sloveniji i Srbiji (Beogradska opera, Opera Madlenijanum, BEMUS).
Izdvajaju se uloga Nimfe u operi Narcis i Eho Anje Đorđević, uloga Despine u Mocartovoj operi Cosi fan tutte, uloga Suzane u operi Figarova ženidba, uloga Euridike u Glukovoj operi Orfej i Euridika, i uloga Gospođe P. u operi Majkla Najmana ‘The Man Who Mistook His Wife for a Hat‘.
Ostvarila je veliki broj snimaka za Radio-televiziju Srbije, kao i za Holandski državni radio.
Dobitnica je Nagrade grada Beograda za muziku i muzičko-scensko stvaralaštvo za 2010. godinu, kao i nagrade UMUS za najbolji koncert u sezoni 2005.
Aneta Ilić je vanredni profesor solo pevanja na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu.
Lidija Stanković je studirala u klasi prof. Dubravke Tomšič-Srebotnjak na Muzičkoj akademiji u Ljubljani, a magistrirala u klasi prof. Arba Valdme na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu. Dobitnica je nagrada u zemlji (dve Oktobarske, Emil Hajek) i u inostranstvu (Slovenija:Prešernova; Italija: na takmičenjima u Senigaliji, Zemonu, Strezi). Održala je mnogobrojne resitale širom zemlje i inostranstva i nastupala sa vodećim domaćim simfonijskim i kamernim orkestrima. Kao kamerni muzičar redovno nastupa sa violinistkinjom Vesnom Stanković i pijanistom Aleksandrom Madžarom. Radi kao redovni profesor na Katedri za klavir Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu.
Stana Krstajić je diplomirala u klasi prof. Miodraga Azanjca na Muzičkoj Akademiji u Beogradu. Usavršavanje je nastavila u Nemačkoj, na Akademijama u Trosingenu kod A. G. Tatua, u Berlinu kod K. B. Zebona, kod K.Hampea u Vircburgu, a u Minhenu je magistrirala u klasi prof. Marianne Adorjan. Aktivno je učestvovala na majstorskim kursevima kod K. B. Zebona, A. Mariona, O.Nikolea, a na Kidjana Akademiji u Sieni kodS. Gacelonija je dobila i specijalnu stipendiju.
Radila je u orkestru Opere Narodnog pozorišta u Beogradu a od 2002. godine je solo flautistkinja Beogradske Filharmonije.
Osnovala je nekoliko kamernih ansambala, Duo Flutympanon, Duo Floral, Duo Diverso, Trio Donne di Belgrado i Trio Singidunum, sa kojima je nastupala na brojnim koncertima i festivalima u zemlji i inostranstvu. Kao solista je nastupala sa orkestrom Beogradske Filharmonije, Gudačima Svetog Djordja, Kamernim ansamblom Dušan Skovran itd.
Dva kompakt diska snimila je sa harfistkinjom Milenom Stanišić (Duo Floral), a sa Anetom Ilić i Natalijom Mladenović (Trio Donne di Belgrado) kompakt disk Mala kutija sa kompozicijama srpskih autora napisanih specijalno za Trio Donne di Belgrado.
Ostvarila je mnogobrojne snimke za TV i Radio u zemlji i inostranstvu.
U svom bogatom repertoaru neguje sa posebnom pažnjom dela domaćih kompozitora, među kojima su mnoge kompozicije njoj posvećene.
Od 2002. godine svira na flauti Pearl Maesta, čiji je svetski promoter.
